Öğrenci ve Kalite

Başlığa baktığınız zaman, aralarındaki bağlantıyı düşünmeye başlıyorsunuz. Çünkü bu iki kelimeyi yan yana duymak, neredeyse çok zor. Bende bugünkü yazımda sizlere öğrenci ve kalite arasındaki ilişkiyi, yaşadığım tecrübelerden yola çıkarak anlatmaya çalışacağım.

Benim kaliteyle olan ilişkim, 2015 yılında Sakarya Üniversitesi’nde öğrenci olduğum zamanlarda başladı. Arkadaşlarımla birlikte üniversitenin kalite alanında ödüller aldığını öğrenmiş, fakat bunun öğrencilere aktarılmadığını görmüştük. Biz de üniversite bu alanda ödüller alırken, öğrenciler olarak süreçlerde nasıl yer alabileceğimizi konuştuk ve araştırmalara başladık. Üniversite, ödüllerini Avrupa Kalite Yönetim Vakfı (EFQM)’nın ulusal iş birliği yaptığı ve EFQM Mükemmellik Modeli’ni ülkemizdeki kurumlarda uygulayan Türkiye Kalite Derneği (KalDer) tarafından aldığı öğrendik. Burada karşımıza iki yeni kavram çıktı. Birincisi KalDer, ikincisi EFQM Mükemmellik Modeli.

Burada araştırma yoğunluğumuzu öncelikle KalDer’e verdik. Çünkü ülkemizde kalite kültürünü yaygınlaştırmaya çalışan bu alandaki en büyük sivil toplum kuruluşu olduğunu öğrendik. Araştırmalarımıza devam ederken, bizim öğrenci olarak kalite süreçlerinde yer edinebileceğimiz en güzel bilgiyi keşfettik, GençKal! GençKal, KalDer’in gençlik yapılanması olarak, kaliteyi gençlere aktardığı bir çalışma olarak kurumlarında yer edinmişti. Fakat biz bu durumu öğrendiğimizde çok aktif olmadıklarını fark ettik. Bu da bizim için yeni bir başlangıç oldu. Bu pasif olan GençKal olgusunu, Sakarya Üniversitesi bünyesinde Genç Kalite Topluluğu kurarak bizler ve öğrenciler için aktif bir olguya ve fırsata çevirmiştik. Genç Kalite Topluluğu’na yazının ilerleyen bölümlerinde değineceğim.

Araştırmamızı devam ettirdiğimiz bir diğer kavram ise EFQM Mükemmellik Modeli oldu. Model, iş dünyasında kurumlar için kalite yönetimini oluşturan birçok araçtan birisidir. “Model ne, kalite yönetimi ne, kalite ne?” gibi şeyler söylediğinizi duyar gibiyim. Hepimizin aklına, çocukluktan bu yana kalite dediğimiz zaman sadece ürün kalitesi gelir. Bu da daha çok ürünün kullanım ömrü, kolaylığı ve işlevselliğine göre değerlendirilir. Kalite yönetimi ise bundan daha fazlasının olduğunu ve kalitenin sadece üründe değil yönetimde, süreçte, pazarlamada, hammadde girişinde, müşteri ilişkileri gibi aklınıza gelebilecek her noktada olduğunu ifade ediyor. EFQM Mükemmellik Modeli, Kaizen, 5S, 6 Sigma gibi kalite yönetimi modelleri ise kurumlarda kalitenin uygulanmasında bizlere rehberlik ediyor. EFQM Mükemmellik Modeli’nin dikkatimizi çeken tarafı hem ülkemizde hem de Avrupa’da yoğun bir şekilde kullanılıyor olmasıdır.

Buraya kadar sizlere kaliteden biraz da olsa bahsetmeye ve sizlerde farkındalık oluşturmaya çalıştım. Şimdi Genç Kalite Topluluğu’nu anlatmaya devam edeceğim.

Genç Kalite Topluluğu — Sakarya Üniversitesi

Genç Kalite Topluluğu’nu 2015 yılında kurduğumuzda amacımız, kalite kültürünü benimsemiş, yaptığı çalışmalar ve etkinliklerle kişisel gelişimine katkı sağlamış ve liderlik becerileri ile mezun olmuş öğrenciler yetiştirmek oldu. Çünkü yaptığımız araştırmalarda şunları fark ettik;

• Ülkemizde mezun olan öğrenciler kalite kültürünü iş hayatına atıldıktan sonra öğreniyorlar. Biz öncesinde eğitimlerle bu konuda daha bilinçli olmalarına yardımcı oluyoruz.
• Kalite yönetimini uygulayan kurumsal firmalar işlerini standartlarla belirleyip, onlar üzerinden çalışmalarını devam ettiriyorlar. Ancak beraber çalıştıkları KOBİ’lerin çoğunluğunda herhangi bir standart olmadığı için ürün, hammadde, hizmet alımı gibi iş birliği yapılan noktalarda yeterli kaynak sağlanamıyor. Bizlerde mezun olan öğrencilerin birçoğunun KOBİ’lerde iş hayatına başladığını göz önünde bulundurarak, oralarda kalite kültürünü oluşturmalarını istiyoruz. Çünkü kalite kültürünü benimseyen kurumlar daha iyi hizmet oluşturuyor, hem de paydaşlarıyla daha başarılı ilişkiler kurabiliyor.

Tüm bu anlatılanlardan yola çıkarak, topluluk olarak kalite ve kişisel gelişim eğitimlerine önem gösterdik. Üyelerimizin farklı şehirlerde düzenlenen kalite kongreleri, sempozyumları, paylaşım konferanslarına götürerek kalite çalışmalarının en güncelini takip etmelerini sağladık. Bu kongrelerde yöneticilerle, girişimcilerle, sektör temsilcileriyle tanışmaları üyelerimizin en güzel kazanımlarından biri oldu. Ek olarak üyelerimizle kamu spotu çekerek, sosyal sorumluluk konusunda da çalışmalarına destek verdik. Üyelerin birbirleriyle etkileşimini arttırabilmek için de sosyal etkinlikler düzenledik.

Yapılan bu çalışmalar, en nihayetinde arka planda yapılan yoğun bir hazırlık sürecinden sonra gerçekleşiyor. Hazırlık sürecinde üyeler toplantılar yaparak toplantı yönetimini, zaman yönetimini ve bu toplantılarda oluşan sorunları çözme çalışırken kriz yönetimi ve stres yönetimini deneyimleyerek öğreniyorlar. Etkinliklerde kullanılacak materyaller için sponsorluk çalışmaları yürüterek, kurumlarla iletişime geçerek hem kurumsal temsiliyeti sağlarken hem iletişim becerilerini geliştiriyorlar. Baktığınız zaman öğrenilen bu yetkinlikler, 21. yüzyıl iş dünyasında mezunlardan aranan nitelikler olarak karşımıza çıkmaktadır.

2015 yılında iş dünyası odaklı ilerlediğimiz topluluk ve kalite çalışmaları, 2018 yılında Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK)’nun kurumsal değerlendirme programlarına öğrencileri dahil etmesiyle birlikte kalitenin eğitim kısmında da çalışmalarımızı devam ettirmemize olanak sağladı. Burada dikkat etmeniz gereken bir noktayı da size ifade edeyim. YÖKAK, YÖK’ten bağımsız çalışan bir kurum. Çünkü bu konuda çok karışıklık yapılıyor. Sizler de öğrendiğiniz zaman karıştırmayın.

YÖKAK’a değindim, eğitimde kalite dedim, değerlendirme programları dedim, bunlar ne ifade ediyor? YÖKAK’ı size uzun uzun anlatabilirim. Fakat en doğru bilgileri, YÖKAK internet sitesinden öğrenebilirsiniz. Bu sebeple detayına inmeden öğrencilerle ve kaliteyle olan taraflarından bahsetmek istiyorum. Gelin YÖKAK eğitimde kaliteyi ve bunu öğrencileri dahil ederek nasıl yapıyor hep birlikte görelim.

YÖKAK eğitimde kaliteyi daha üst seviyelere çıkarmak, yükseköğretim kurumlarının uluslararası arenada daha başarılı olmasına katkı sağlamak adına kurumsal değerlendirme programlarıyla kurum ziyaretlerinde bulunarak, kurumlara durumları hakkında geri bildirimlerde bulunuyorlar. Kalite güvencesi sistemi, eğitim öğretim, araştırma geliştirme, yönetim sistemi ve toplumsal katkı adlı beş temel başlıkta kurumları rektörden öğrenciye, akademisyenden dış paydaşlara kadar her açıdan değerlendiriyor. Bu değerlendirme sonucunda kurumların iyi yanları ve gelişmeye açık yanları belirlenirken, bununla birlikte öneriler de yapılmaktadır.

Bu değerlendirme takımlarında, takım başkanı, akademisyenler, idari değerlendirici olmakla birlikte bir tane de öğrenci değerlendirici bulunmaktadır. YÖKAK tarafından düzenlenen değerlendirici eğitimini tamamlayan öğrenciler, görevlendirme yapıldığı zaman yükseköğretim kurumlarına değerlendirmeye gidebiliyor. Öğrenciler bu süreçte kurumların tüm süreçlerine hakim olmakla birlikte, değerlendirme takımının bir parçası olarak ziyaret esnasında toplantılarda herkese soru sorabiliyor. Bunun en güzel faydası hem akademisyenlerle bir takım olarak çalışabilmeyi deneyimliyorlar, hem de öğrencilerin yükseköğretim kurumlarının hangi aşamalarında kalite süreçlerine dahil olabileceklerini öğreniyorlar. Öğrenci katılımıyla ilgili detaylardan başka bir yazımda bahsedeceğim.

Sakarya Üniversitesi Genç Kalite Topluluğu, hem ülkemizde KalDer’le iş birliği yaparak GençKal’ların aktif olmasını sağlamış, hem YÖKAK eğitimlerine öğrenci katılımını sağlayarak takımlara dahil olmasını sağlamış, hem de yükseköğretim kurumlarında kalite odaklı kurulmuş ilk topluluk olarak çalışmalarına devam etmektedir.

2015 yılında kalite alanında çalışan ilk topluluk olarak çıktığımız bu yolda, kalite kültürünü yaygınlaştırmayı da benimsedik. İlk olarak 2018 yılında Genç Kalite Çalıştayı düzenleyerek Türkiye’nin farklı şehirlerinden öğrencileri misafir ederek bir ortak çıktı oluşturduk. Bugün geldiğimiz noktada 15 yükseköğretim kurumunda kalite topluluğu bulunmakla birlikte, bu sayı zamanla daha da artacaktır. Sizler de okuduğunuz yükseköğretim kurumunda kalite topluluğu varsa dahil olmak için onlarla, yoksa da kurmak için benimle iletişime geçebilirsiniz.

Benim bugüne kadar kalite odaklı çalışmalarımda edindiğim tecrübeler ve deneyimleri sizlere aşağıda görevlerimle birlikte aktarmak istiyorum.

• 2015 — Genç Kalite Topluluğu / Kurucu Başkan
• 2015 — SAÜ Öğrenci Senatosu / Genç Kalite Topluluğu Temsilci Üyesi
• 2018 — Genç Kalite Çalıştayı / Organizasyon Sorumlusu
• 2018 — YÖKAK / Öğrenci Değerlendirici
• 2019 — YÖKAK / Öğrenci Komisyonu Üyesi
• 2020 — Avrupa Öğrenci Birliği (ESU) / Kalite Güvencesi Uzman Değerlendirici

Yukarıda da gördüğünüz gibi, yaptığınız çalışmalar ve deneyimlerle uluslararası çalışmalarda da yer alabilirsiniz. Kalite sizlere büyük bir bakış açısı kazandırmakla birlikte, sürekli gelişmenize ve daha iyi yerlere gelmenize olanak sağlıyor. Bende bu çalışmalarla en son Avrupa Öğrenci Birliği (ESU)’nde uzman değerlendirici olarak seçildim.

Öğrenci olarak bizler kalite süreçlerinde görev alarak kendi gelişimimize katkı sağlamakla birlikte, aldığımız eğitimin daha nitelikli olmasını sağlayabiliriz. Mezun olduktan sonra çalıştığımız kurumlarda kalite kültürünü oluşturmakta öncü olarak, toplumumuzun kalkınmasına fayda sağlayabiliriz.

Bu çalışmalarda edindiğim en güzel kazanımın beraber çalıştığım takım arkadaşlarım ve hayatıma dahil ettiğim kişiler olduğunu belirterek, ufak bir sözü sizlerle paylaşarak, yazıma son vermek istiyorum.

Başarıya inanmış bir ekipseniz, hiçbir şey size engel olamaz.

Muhammed İYİSAN